Αυτά που τρόμαζαν του κατοίκους του Λονδίνου της βικτοριανής εποχής μας λένε πολλά για την πόλη που ζούσαν.
1. 1862: The Great Garroting Panic (Ο μεγάλος πανικός του στραγγαλισμού)
Πίστευαν, ότι μια ομάδα εγκληματιών καραδοκούσε στην πρωτεύουσα, στραγγαλίζοντας οποιονδήποτε άτυχο βρισκόταν στο πέρασμα τους. Ένα ατυχές μέλος του κοινοβουλίου, ο Hugh Pilkington, είχε ήδη πέσει θύμα τους, καθώς πήγαινε στο σπίτι του.
Ο Pilkington ήταν θύμα ληστείας και πολύ πιθανόν πνίγηκε -αυτό είναι αλήθεια. Αλλά αυτό το τυχαίο περιστατικό εξερράγη στη φαντασία του κοινού. Και αυτό οφειλόταν στις εφημερίδες και τα περιοδικά, που ανατροφοδοτούσαν μια φρενίτιδα για το ότι δεν μεταφέρονταν στην Αυστραλία ή τις δραστηριότητες των παρανόμων (οι παράνομοι κυκλοφόρησε με προσωρινή άδεια), καθώς και την προφανή αναποτελεσματικότητα των μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων για τους εγκληματίες.
Ως αποτέλεσμα, το 1863 το Κοινοβούλιο ψήφισε το νόμο για τους στραγγαλιστές (Garrotters Act), ο οποίος επανέφερε σωματική τιμωρία για ένοπλη ή βίαιη ληστεία, και το 1864 το νόμο περί Υποτέλειας ποινικού (Penal Servitude Act), που έκανε υποχρεωτική την αστυνομική επιτήρηση των αδειούχων εγκληματιών.
2. Spring-Heeled Jack
Τον Οκτώβριο του 1837, η μικρή Mary Stevens πήγαινε με τα πόδια στο Lavender Hill, όπου δούλευε ως υπηρέτρια. Καθοδόν μέσω του Clapham Common, μια παράξενη φιγούρα όρμησε πάνω της από ένα σκοτεινό σοκάκι.
Άρχισε να την φιλάει στο πρόσωπό, ενώ έσκιζε τα ρούχα της με τα νύχια του, πριν τραπεί σε φυγή. Την επόμενη μέρα, η ίδια φιγούρα προκάλεσε τη συντριβή μιας άμαξας πριν πιάσει φωτιά και γελώντας πήδηξε ένα ψηλό τοίχο και εξαφανίστηκε. Ο θρύλος του Spring-Heeled Jack είχε γεννηθεί.
Αργότερα οι The Times ανέφεραν την υπόθεση Jane Alsop: τη νύχτα της 19ης Φεβρουαρίου 1838, άνοιξε την πόρτα σε κάποιον που ισχυριζόταν ότι είναι αστυνομικός και ο οποίος της είπε να φέρει μαζί της φως, ισχυριζόμενος ότι "πιάσαμε τον Spring-Heeled Jack εδώ πίσω".
Έφερε στον "αστυνόμο" ένα κερί και παρατήρησε ότι εκείνος φορούσε έναν μεγάλο μανδύα. Του έδωσε το κερί και εκείνος έσχισε τον μανδύα του, ξερνώντας μπλε και άσπρη φλόγα από το στόμα του, ενώ τα μάτια του έμοιαζαν με "κόκκινες μπάλες φωτιάς". Όρμησε πάνω της με τα μακριά νύχια του, αλλά εκείνη κατάφερε να του ξεφύγει.
Για 10 χρόνια, ο Spring-Heeled Jack οργίαζε στην βικτοριανή φαντασία. Τον είχαν δει σε όλη την πόλη, συστάθηκε μια επίσημη έρευνα και δίκασαν κάποιον που πίστευαν ότι ήταν το τέρας. Πολλοί πίστευαν ότι ήταν το alter-ego ενός τρελού Μαρκήσιου, ο οποίος είχε τα χρήματα για να σχεδιάσει μια τέτοια μεταμφίεση και το χρόνο να κάνει φάρσες στους ανθρώπους.
Γιατί όμως πίστεψαν τον μύθο; Αυτό είναι μάλλον μια μακρά και περίπλοκη ιστορία. Αν θέλετε την πλήρη απάντηση, διαβάστε εδώ το καλύτερο άρθρο σχετικά με αυτό. Αλλά βασικά, φαίνεται να είναι μια κλασική περίπτωση μαζικής υστερίας -βοηθήθηκε σε μεγάλο βαθμό από κάποιον περιστασιακό φαρσέρ, πολλές δεισιδαιμονίες και φυσικά την έκρηξη των ΜΜΕ της εποχής.
3. Doubles and Doppelgangers
"Doppelganger" είναι ένας παραφυσικός σωσίας ενός ζωντανού ανθρώπου. Πάει αυτό, το εξηγήσαμε. Οπότε το "Doubles and Doppelgangers" θα μπορούσε να μεταφραστεί σαν "σωσίες και σωσίες-φαντάσματα".
Ιστορίες με αυτόν τον μύθο εμφανίστηκαν στον Τύπο όταν ένας στρατιώτης του Εμφυλίου έβλεπε τον εαυτό του στην απέναντι πλευρά της Tavistock Square κάθε πρωί καθώς πήγαινε με τα πόδια σπίτι του από την δουλειά του: "Προσπάθησε να τον κυνηγήσει, αλλά μόλις ο σωσίας του έστριψε σε μια γωνία εξαφανίστηκε".
Μια γυναίκα είδε ένα όραμα της αδερφής της στην Russell Square την ίδια ώρα που εκείνη πέθαινε. Η πριγκίπισσα Marie Lichtenstein, που έμενε στην έπαυλη Jacobean στο Holland Park έγραψε μια ιστορία του κτιρίου στην οποία δήλωνε ότι "Είτε σεβόμαστε την παράδοση ή όχι, είναι γεγονός, ότι κάθε φορά που η κυρία του Holland House συναντά τον εαυτό της, ο θάνατος πλανάται γύρω της".
Ένας λόγος που πίστεψαν τον μύθο είναι ότι όταν η Βρετανία έγινε η πρώτη αστική κοινωνία στον κόσμο, το Λονδίνο έγινε η μεγαλύτερη πόλη του κόσμου. Από ένα εκατομμύριο άνθρωποι στις αρχές του αιώνα αυξήθηκαν στα πέντε εκατομμύρια στο τέλος του.
Η μέτρια γεωργιανή αρχιτεκτονική αντικαταστάθηκε από νεο-γοτθικά και νεο-κλασικά βικτοριανά δημόσια κτίρια. Ξενοδοχεία, γραφεία και πολυκατοικίες από ασβεστόλιθο ή τούβλο και τερακότα εμφανίστηκαν στην πόλη σαν γίγαντες.
Το νέο περιβάλλον επηρέασε τους κατοίκους του. Τόσος κόσμος μαζεμένος σε ένα μέρος, σε μια κλίμακα που δεν είχε υπάρξει πριν, δημιούργησε μια δίνη από αγνώστους ολόγυρα.
Η ιδέα της προειδοποίησης του θανάτου δεν ήταν νέα: υπήρξαν αναφορές για παρόμοιες περιπτώσεις από τον 17ο αιώνα. Αλλά αυτό ήταν κάτι διαφορετικό. Μια αστική φρίκη που φαίνεται να ταιριάζει απόλυτα μέσα στην απεραντοσύνη της αναπτυσσόμενης μητρόπολης.
4. The Black Sewer Swine of Hampstead (Ο Μαύρος Βόθρος των Χοίρων του Hampstead)
Οι κάτοικοι του Λονδίνου πίστευαν ότι οι υπόνομοι της πόλης ήταν γεμάτοι με τερατώδη γουρούνια που μια μέρα θα απελευθερώνονταν και θα επέδραμαν στην πόλη.
Ένας κλασσικός αστικός μύθος. Ένα γουρούνι μπήκε με κάποιον τρόπο σε έναν βόθρο, έκανε απογόνους και τρεφόταν με τα σκουπίδια. Αναφέρθηκε ακόμη και στην Daily Telegraph το 1859. Φυσικά οι υπόνομοι είναι κάτι σημαντικό για την πόλη που επεκτείνεται ραγδαία. Ο Τάμεσης ήταν ουσιαστικά ένας μεγάλος ανοιχτός υπόνομος, και η χολέρα ήταν διαδεδομένη.
5. Στοιχειωμένα κοιμητήρια
Φαντάσματα, παράξενες cult θεάσεις, η σύζυγος του ποιητή Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι είχε εκταφεί και το σώμα της ήταν σε άριστη κατάσταση χρόνια μετά, ιστορίες για καμπάνες που συνδέονταν με τάφους με ένα σχοινί που οδηγούσε κάτω από το έδαφος μέσα στο φέρετρο σε περίπτωση πρόωρης ταφής, κλπ.
Τα μαζικά νεκροταφεία ήταν κάτι νέο. Μέχρι την αύξηση του πληθυσμού της πόλης, οι άνθρωποι θάβονταν στα νεκροταφεία των εκκλησιών. Τώρα, όμως, ο πληθυσμός της πόλης είχε υπερδιπλασιαστεί και απλά δεν υπήρχε χώρος. Υπήρξαν περιπτώσεις αρπαγής σωμάτων, σωμάτων που δεν θάβονταν αρκετά βαθιά, ή απλά που έμεναν στο δρόμο για να σαπίσουν.
6. Φωτογραφίες πνευμάτων
Εδώ που τα λέμε, ακόμα και σήμερα πιστεύουμε πως μπορούμε να φωτογραφίσουμε πνεύματα. Αλλά αυτό που έχει πραγματικά ενδιαφέρον είναι το πόσο γρήγορα οι άνθρωποι της Βικτωριανής εποχής είδαν μια επιχειρηματική ευκαιρία σε μια νέα επιστήμη.
Η πρώτη φωτογραφία παρήχθη το 1827 και από το 1884 το φιλμ είχε αντικαταστήσει τις φωτογραφικές πλάκες. Η φωτογραφία πνευμάτων στην Αμερική χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον William H. Mumler στα 1860.
Ο Mumler ανακάλυψε την τεχνική κατά τύχη, όταν ανακάλυψε ένα δεύτερο άτομο σε μια φωτογραφία που τράβηξε για τον ίδιο, σε ένα selfie δηλαδή. Αυτό που βρήκε ήταν στην πραγματικότητα μια διπλή έκθεση.
Βλέποντας ότι υπήρχε αγορά, ο Mumler άρχισε να εργάζεται ως ενδιάμεσος (μέντιουμ), τραβώντας φωτογραφίες ανθρώπων και έπειτα παραποιούσε τα αρνητικά για να προσθέσει τους χαμένους αγαπημένους τους σε αυτά.
Η απάτη του Mumler ανακαλύφθηκε όταν έβαλε αναγνωρίσιμους ζωντανούς κατοίκους της Βοστώνης στις φωτογραφίες σαν πνεύματα.
Μια άλλη τεχνική ήταν να στέκονται οι βοηθοί του φωτογράφου ύπουλα στο παρασκήνιο για λίγα δευτερόλεπτα και στην φωτογράφιση δημιουργούσαν μια σκιώδη εικόνα.
7. The New Humans (Οι Νέοι Άνθρωποι)
Όχι τόσο πολύ πίστευαν, αλλά με το τι ενδιαφέρονταν. Οι κάτοικοι του βικτοριανού Λονδίνου μπορεί να τους απασχολούσαν οι ιδιαιτερότητες του νου, αλλά τους ενδιέφερε και το σώμα. Ήταν όσοι είχαν ασυνήθιστα φυσικά φαινόμενα τα πρώτα βήματα προς την επόμενη φάση της ανθρωπότητας; Ο Harvey Leach ήταν ο πιο διάσημος.
Παρά τους μικροσκοπικούς του μηρούς, την αδύναμη λεκάνη και πόδια, και το γεγονός ότι το αριστερό πόδι του ήταν δυσανάλογο του κορμού του, ήταν ένας επαγγελματίας γυμναστής –τον έχουν να βάζει το άλογο του να κάθεται στους γλουτούς του και να στέκεται στα μικροσκοπικά του πόδια.
Τα πόδια του ήταν τόσο μικρά που μπορούσε να αγγίξει το έδαφος με τα δάχτυλά του και όμως στηριζόταν στα πόδια του για τις παραστάσεις του.
Το 1867 το "The Lancet" (ένα επιστημονικό περιοδικό) περιγράφοντας την Turtle Woman of Demarara, έμοιαζε με χελώνα σαν παιδί, είχε μήκος μηρών μόνο 15,24 εκατοστά. Η Miss Marian, η Βασίλισσα των Αμαζόνων, είχε ύψος 2,44 μέτρα στα 18 της.
Το 1882 δημιουργήθηκε μια ιδιαίτερη παράσταση γι' αυτήν με τίτλο "Babil and Bijou" και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Η Miss Marian ανέβηκε στη σκηνή φορώντας ένα εντυπωσιακό κοστούμι με μαργαριτάρια και πολύτιμους λίθους, και ένα κράνος ανέβασε το ύψος της ακόμα 25 εκατοστά.
Ο λόγος που πίστευαν κάτι τέτοιο ήταν ο Κάρολος Δαρβίνος. Το βιβλίο του "On the Origin of Species" του 1859 είχε ταράξει τον κόσμο. Το προφανές ερώτημα όσων παρακολουθούσαν αυτές τις παραστάσεις ήταν: "αν αυτό είναι από όπου προερχόμαστε, αυτό είναι το μέλλον μας;"
8. Υπνοθεραπεία
"Ζωικός μαγνητισμός" ήταν ο όρος που έδωσε ο Γερμανός γιατρός Φραντς Άντον Μεσμέρ (Franz Mesmer) τον 18ο αιώνα σε ό, τι πιστεύεται ότι είναι μια αόρατη φυσική δύναμη που ασκείται από τα ζώα. Πίστευε ότι η δύναμη μπορούσε να έχει επιπτώσεις στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας.
Ο John Elliotson, ένας γιατρός από το University College Hospital, είχε γίνει υπέρμαχος της υπνοθεραπείας –η θεραπεία διαφόρων ασθενειών μέσω των χεριών και τον "μαγνητισμό" διαφόρων μετάλλων. Ο συνάδελφος του Thomas Wakley σκέφτηκε ότι όλα αυτά είναι μια απάτη, και σκέφτηκε να το αποδείξει με τον Elliotson στο σπίτι του, και στη συνέχεια μέσω του ιατρικού περιοδικού που ίδρυσε, το "The Lancet". Όλο αυτό το διάστημα, ο μεσμερισμός συνέχισε την ανάπτυξή του και έγινε πιο αποδεκτός στο δρόμο μέσω φτηνών διαλέξεων και φυλλαδίων.
Οι Λονδρέζοι πίστευαν κάτι τέτοιο επειδή η ιατρική της εποχής είναι ένα ταξίδι από τη δεισιδαιμονία στην αξιοπρέπεια. Στην αρχή του αιώνα, τα όρια μεταξύ θεραπείες από τους κομπογιαννίτες και η αξιόπιστη ιατρική ήταν δύσκολο να προσδιοριστεί για το μέσο Λονδρέζο. Μέχρι το τέλος της εποχής, μεγάλο μέρος του ιατρικού συστήματος υγείας που αναγνωρίζουμε σήμερα είχε εξελιχθεί, και ενώ οι παραφυσικοί θεραπευτές παρέμειναν, κατέλαβαν έναν εντελώς διαφορετικό χώρο.
9. Εμφανίσεις κρίσης
Απόσπασμα από το βιβλίο "Pith" κάποιου Λονδρέζου ονόματι Newton Crosland:
"Τον Οκτώβριο του 1857, περίπου στη μια η ώρα, πήγαινα από το γραφείο μου να υπογράψω μια εγγυητική εξαγωγής στο Τελωνείο, στην Lower Thames Street, μια απόσταση ενός τετάρτου του μιλίου.
Ήμουν στη συνηθισμένη ικανοποιητική κατάσταση υγείας μου, το μυαλό μου ήταν απασχολημένο με απλές ιδέες, η κίνηση στους δρόμους ήταν απλή και μονότονη, και τίποτα δεν φαινόταν ότι θα ξυπνούσε μέσα μου τον παραμικρό τρόμο, όταν, όταν διέσχιζα την Great Tower Street, με έπιασε ένας ανεξήγητος πανικός. Νόμισα πως δεχόμουν επίθεση από τίγρη, και η ιδέα της φρικτής μοίρας, άρχισα να τρέχω, και δεν σταμάτησα μέχρι που μπήκα μέσα στο Τελωνείο. [...]
Την επόμενη μέρα το πρωί πήρα τους Times, όταν έκπληκτος, διάβασα ότι την ίδια ακριβώς στιγμή που με έπιασε ο τρελός φόβος, μια τίγρης δραπέτευσε από το κλουβί της που βρισκόταν στο London Docks, τραυμάτισε θανάσιμα δυο παιδιά, και περιφερόταν σε απόσταση ενός μιλίου από το σημείο απ' όπου περνούσα."
Απόσπασμα από τους Times τις 27 Οκτωβρίου του 1857:
"Φοβερή εμφάνιση. Χθες το απόγευμα, περίπου στη 1 ώρα, καθώς ένα φορτηγό με βοοειδή μετέφερε από το London Docks μια τίγρη της Βεγγάλης, η πόρτα άνοιξε και το ζώο βρέθηκε στο δρόμο, συνάντησε ένα μικρό αγόρι, πήδηξε πάνω του και το ξέσκισε..."
Αυτό που έχει ενδιαφέρον δεν είναι η ιστορία, αλλά το ευρύτερο σύστημα πεποιθήσεων στο οποίο εντάσσεται. Ο Newton Crosland ήταν στην πραγματικότητα ένας έντονος υπερασπιστής του Πνευματισμού -που είχε ξεκινήσει στα μέσα του αιώνα στη Νέα Υόρκη.
Το κίνημα πίστευε ότι τα πνεύματα των νεκρών που κατοικούν στον πνευματικό κόσμο έχουν τη δυνατότητα και τη διάθεση να επικοινωνούν με τους ζωντανούς: η παραπάνω ιστορία ήταν ένα σύμπτωμα τηλεπάθειας.
Σύντομα άρχισε να απορροφά μεσμεριστές στις τάξεις του. Πολλοί διάσημοι και καταξιωμένοι προσχώρησαν στο κίνημα. Ένας απ' αυτούς ήταν και ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, ο συγγραφέας του Σέρλοκ Χολμς.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου