του Περικλή Νεάρχου
Πρέσβυς ε.τ.
Ένας από τους μεγαλύτερους ιδρυτικούς μύθους της Ευρωπαϊκής Ενώσεως είναι η υποτιθέμενη κατοχύρωση της ειρήνης και η οριστική απελευθέρωση της ηπείρου από το φάσμα του πολέμου, που τόσο συχνά την κατεσπάρασσε στο παρελθόν.
Στις μεγάλες όμως διαψεύσεις των ελπίδων και των προσδοκιών που έφερε η σημερινή Ευρώπη της Μέρκελ και των ομοίων της προστίθεται τώρα και η ανασφάλεια για την ειρήνη και τη συνεργασία. Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος επικρατήσεως ενός νέου ψυχροπολεμικού κλίματος και μιας νέας διαιρέσεως στην Ευρώπη.
Αυτοί που ανέλαβαν μεγάλες ευθύνες με την πολιτική που ακουλούθησαν στην Ουκρανία σπεύδουν τώρα να καταγγείλουν την αντίδραση του Ρώσου Προέδρου Πούτιν, ως να μην ήταν αναμενόμενη, και εκφράζουν την αμηχανία και την αδυναμία τους μπροστά στη Ρωσική αποφασιστικότητα και τη στρατιωτική ισχύ. Με ποια λογική θα επέτρεπε η Ρωσία την πραξικοπηματική εγκαθίδρυση στο Κίεβο με ξένη παρασκηνιακή υποστήριξη μιας ακραίας και φανατικά αντι-Ρωσικής και εχθρικής κυβερνήσεως, από ζηλωτές των Ναζιστών συνεργατών του Χίτλερ, που θα λειτουργούσαν ως ενεργούμενο των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ;
Η Ουκρανία δεν είναι οποιαδήποτε χώρα για τη Ρωσία. Είναι συνυφασμένη με τη Ρωσία. Στο Κίεβο ιδρύθηκε το πρώτο Ρωσικό κράτος. Στο Κίεβο έγινε ο εκχριστιανισμός των Ρώσων από το Βυζάντιο και κτίσθηκε κατ’ απομίμηση της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινουπόλεως η Αγία Σοφία του Κιέβου.
Στο Χάρκοβο και μετά στο Στάλινγκραντ ανεκόπη η Χιτλερική προέλαση στη Σοβιετική Ένωση, μετά από τιτάνιες αρματομαχίες και μάχες μέχρι θανάτου στα ερείπια. Στην Οδησσό εκτυλίσσονται οι σκηνές της επαναστάσεως του 1905, που απαθανάτισε ο Σεργκέι Αϊζενστάιν στο «Θωρηκτό Ποτέμκιν». Η Ανατολική Ουκρανία είναι κατά πλειοψηφία Ρωσική και η Κριμαία ήταν Ρωσική μέχρι το 1954, όταν ο τότε Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουτσιώφ την έδωσε στην Ουκρανία.
Από γεωπολιτική άποψη, η Ουκρανία βρίσκεται κυριολεκτικά στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας. Μια εχθρική Ουκρανία, ελεγχόμενη από ξένες, αντίπαλες δυνάμεις, θα ήταν θανάσιμος κίνδυνος για την ασφάλεια της Ρωσίας. Τα δεδομένα αυτά δεν μπορούν να αγνοούνται στη χάραξη και στην άσκηση μιας Ευρωπαϊκής πολιτικής στην Ουκρανία ούτε είναι επιτρεπτό να πιστεύουν ορισμένοι Ευρωπαίοι ιθύνοντες ότι η Ρωσία του Πούτιν θα ανεχόταν «ειρηνικά» την απαγωγή της Ουκρανίας από τη σφαίρα Ρωσικής επιρροής και τον έλεγχό της από ξένες, εχθρικές δυνάμεις. Το καθεστώς Γιανουκόβιτς απεδείχθη ανάξιο και διεφθαρμένο. Αυτό όμως δεν είναι λόγος για την υποστήριξη από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ακραίων φασιστικών δυνάμεων στο Κίεβο, με απαράδεκτη παρέμβαση στην εσωτερική πολιτική ζωή μιας χώρας που δεν είναι ούτε μέλος του ΝΑΤΟ ούτε μέλος της ΕΕ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι παρεμβάσεις αυτές είναι θεμιτές σε χώρες που είναι μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
Η Ουκρανία είναι μια χώρα διαιρεμένη και η διαφύλαξη της ενότητάς της επιβάλλει συμβιβασμούς και συνεννόηση, εκτός κι αν κάποιοι επιδιώκουν Μακιαβελικά τη διαίρεσή της για να προσεταιρισθούν το ΒΔ μέρος της και να το εντάξουν στη σφαίρα επιρροής τους.
Η πολιτική στην Ουκρανία σηματοδοτεί μια επικίνδυνη αλλαγή στην Ευρωπαϊκή πολιτική
Στην κρίση της Γεωργίας το 2008 ανέλαβε διαμεσολαβητικό ρόλο ο τότε Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί. Τα Ρωσικά άρματα ανέκοψαν την προέλασή τους 50 χλμ. πριν την πρωτεύουσα της Γεωργίας. Γαλλία και Γερμανία είχαν τότε σαφή και σταθερή θέση υπέρ της στρατηγικής συνεργασίας με τη Ρωσία, απορρίπτοντας τις Αμερικανικές πιέσεις για το αντίθετο και αντετάχθησαν στην ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Θεωρούσαν ως αναπόφευκτη σε μια τέτοια περίπτωση την αντίδραση της Ρωσίας και την πρόκληση νέας διαιρέσεως και νέου Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη.
Η πολιτική αυτή εγκατελείφθη κάτω από την πίεση των ΗΠΑ αλλά και των Ατλαντιστών συμμάχων τους, με υπερμάχους τη Μ. Βρετανία, την Πολωνία, τη Σουηδία, τα Βαλτικά κράτη και τις άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι χώρες αυτές συντάσσονται ανεπιφύλακτα με την Αμερικανική άποψη και εμπνέονται από την υπεροψία ότι ο συνασπισμός ΝΑΤΟ και ΕΕ, ΗΠΑ δηλαδή και Ευρώπη, είναι ικανός να απωθήσει τη Ρωσία πέρα και από την Ουκρανία, με πρόσχημα την ανεξαρτησία της τελευταίας.
Οι ΗΠΑ αντιτίθενται μονίμως στην ανάπτυξη στρατηγικών σχέσεων μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας. Φοβούνται ότι οι σχέσεις αυτές αφ’ ενός θα ενδυναμώσουν περαιτέρω τη Ρωσία, την οποία εξακολουθούν να θεωρούν ως κύριο γεωπολιτικό τους ανταγωνιστή. Αφ’ ετέρου ότι θα ενισχύσουν το σύνδρομο ανεξαρτησίας της Ευρώπης από την Αμερικανική ηγεμονία, όπως επίσης τη γεωπολιτική της αυτονομία. Επιδιώκουν, αντιθέτως, την όσο το δυνατό στενότερη στρατηγική σύζευξη Ευρώπης - ΗΠΑ και υπολαμβάνουν στο πνεύμα αυτό την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ ως τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Το ενιαίο αυτό στρατηγικό σύνολο σχεδιάζεται να συμπληρωθεί με την εγκαθίδρυση ενιαίας ζώνης ελευθέρου εμπορίου μεταξύ ΕΕ και Βορείου Αμερικής.
Υπογραμμίζεται, παρεμπιπτόντως, στο σημείο αυτό το τι θα σήμαινε για τη Ρωσία η υπογραφή από την Ουκρανία μιας συμφωνίας για την εγκαθίδρυση ζώνης ελευθέρου εμπορίου μεταξύ αυτής και της Ευρώπης. Η Ουκρανία έχει ήδη ειδικές εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία. Η Ευρώπη ετοιμάζεται να υπογράψει, ενδεχομένως επί Ελληνικής Προεδρίας, συμφωνία για την εγκαθίδρυση ζώνης ελευθέρου εμπορίου μεταξύ Ευρώπης και Βορείου Αμερικής. Τι θα γινόταν στην περίπτωση αυτή; Η Ρωσία θα αποκτούσε ζώνη ελευθέρου εμπορίου μέσω Ουκρανίας με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ; Θα τερμάτιζε τις ειδικές εμπορικές της σχέσεις με την Ουκρανία, ιδιαίτερα με την Ανατολική Ρωσόφωνη Ουκρανία, όπου είναι συγκεντρωμένη η βαριά βιομηχανία της χώρας, που συνεργάζεται με τη Ρωσία; Τι επιπτώσεις θα είχε επίσης αυτό στην Κοινοπολιτεία της Κεντρικής Ασίας, που οργανώνει υπό την αιγίδα της η Ρωσία;
Η Γερμανία θέλει μια νέα Κροατία στην Ουκρανία;
Η ξένη υποστήριξη στο Κίεβο προήλθε δυστυχώς κατά το μεγαλύτερο ίσως μέρος από μια Ευρωπαϊκή χώρα, που είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός εταίρος της Ρωσίας. Η τελευταία μέχρι προσφάτως δεν ευθυγραμμιζόταν, μαζί με τη Γαλλία, με την Αμερικανική πολιτική. Η χώρα αυτή είναι η Γερμανία της καγκελλαρίου Μέρκελ.
Η χώρα αυτή εισάγει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που έχει ανάγκη από τη Ρωσία. Για το σκοπό αυτό και για την ασφάλεια του εφοδιασμού της ο προηγούμενος καγκελλάριος, Γκέρχαρντ Σρέντερ, συνεργάσθηκε με τον Ρώσο ηγέτη Πούτιν για την κατασκευή του λεγομένου Βορείου Αγωγού, κάτω από τα νερά της Βαλτικής θάλασσας. Η Ουάσιγκτον άσκησε έντονες πιέσεις στη Γερμανία για να μην προχωρήσει η κατασκευή του αγωγού. Η Γερμανία όμως δεν υπέκυψε στις πιέσεις, διαβλέποντας, μεταξύ άλλων, τα τεράστια ωφέλη που έχει για τη Γερμανική οικονομία η διεύρυνση της συνεργασίας με τη Ρωσία με αφορμή τον αγωγό.
Η Γαλλία, όπως και η Ιταλία, ακολούθησε τη Γερμανία στην ανάπτυξη στρατηγικών οικονομικών σχέσεων. Η καγκελλάριος Μέρκελ επέφερε μια μεγάλη αλλαγή στη Γερμανική πολιτική, παρά το γεγονός ότι η Γερμανία είναι πλήρως εξαρτημένη από το Ρωσικό φυσικό αέριο και δεν τίθεται θέμα αναθεωρήσεως ή ακυρώσεως της σχέσεως αυτής. Η σημερινή Γερμανική πολιτική επαναλαμβάνει στην Ουκρανία το προηγούμενο της Κροατίας. Υπενθυμίζεται ότι πρώτη τότε είχε σπεύσει η Γερμανία ν’ αναγνωρίσει την Κροατία, προεξοφλώντας τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Οι Ευρωπαίοι τότε είχαν προηγηθεί των Αμερικανών. Στην περίπτωση της Ουκρανίας δεν έπονται οι Αμερικανοί. Ήταν παρόντες από την αρχή στη πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου και συνεργάζονταν με τους Ευρωπαίους, κατά πρώτο λόγο τους Γερμανούς, ανταγωνιζόμενοι ταυτοχρόνως την επιρροή τους.
Η Γερμανία της καγκελλαρίου Μέρκελ, με την αυτοπεποίθηση που της εμπνέει η δεσπόζουσα θέση που κατέκτησε η χώρα της στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του ευρώ και της Ευρωζώνης και αισθανόμενη γεωπολιτικά ασφαλής υπό την Αμερικανική αιγίδα, αναλαμβάνει να προωθήσει περαιτέρω στην Ουκρανία την επιρροή της και τα συμφέροντά της στην Ανατολική Ευρώπη. Επιδιώκει να δημιουργήσει στην περιοχή μια άτυπη εσωτερική αγορά, στην οποία θα έχουν ζωτικό χώρο επεκτάσεως το Γερμανικό κεφάλαιο και η Γερμανική οικονομία.
Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει τη συνασπισμένη δράση των Δυτικών στο Κίεβο, με ακραίες, μάλιστα, δυνάμεις, που καταγγέλλουν οι ίδιοι με αποτροπιασμό σε άλλες χώρες, ως πραξικόπημα και ως μια νέα πορτοκαλί επανάσταση, που στρέφεται ευθέως κατά της Ρωσίας. Η απάντηση γι’ αυτό είναι δυναμική και αποφασιστική. Η Μόσχα δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική της ισχύ για να περιφρουρήσει, όπως πιστεύει, ζωτικά στρατηγικά της συμφέροντα και ν’ αξιοποιήσει ως ευκαιρία την κρίση για να επαναφέρει, κατά πρώτο λόγο, υπό την άμεση Ρωσική κυριαρχία την Κριμαία. Η Κριμαία έχει τεράστια στρατηγική σημασία για τη Ρωσία. Είναι λίγο όμως γνωστό ότι έχει επίσης τεράστια γεωοικονομική σημασία. Στην ΑΟΖ της Κριμαίας έχουν εντοπισθεί μεγάλα ενεργειακά κοιτάσματα. Προσέτρεξαν γι’ αυτό στην περιοχή Αμερικανικές και Ευρωπαϊκές πετρελαϊκές εταιρείες. Προσέτρεξαν επίσης στην Ουκρανία μεγάλες Αμερικανικές εταιρείες που είναι εξειδικευμένες στην εξαγωγή σχιστολιθικού φυσικού αερίου. Τα μεγαλύτερα αποθέματα σχιστολιθικού αερίου εντοπίσθηκαν στην Ανατολική Ρωσόφιλη Ουκρανία, γεγονός που έχει και αυτό την ιδιαίτερη σημασία του.
Το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στην Ανατολική Ουκρανία εξαρτάται από το τι θα γίνει στο Κίεβο. Εάν παραμείνει στην εξουσία η σημερινή ακραία κυβέρνηση, η Μόσχα θα ενισχύσει με κάθε τρόπο τον έλεγχό της πάνω στην Ανατολική Ουκρανία, χωρίς όμως να παραιτείται από τις βλέψεις της στο Κίεβο, που είναι συνδεδεμένο με την ιστορία της και τον πολιτισμό της. Η κατάσταση μπορεί εκ των πραγμάτων να εξελιχθεί σε διαίρεση της χώρας. Η προοπτική αυτή, παρά τους επίσημους εξορκισμούς και τις καταγγελίες, δεν απορρίπτεται από ορισμένους στη Δύση, ιδιαίτερα αυτούς που είχαν στο παρελθόν μακρόχρονη παρουσία και επιρροή στην περιοχή αυτή.
Τι ήθελε στο Κίεβο ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος;
Η ψυχροπολεμική ένταση στην Ευρώπη είναι το τελευταίο που χρειάζεται η Ελλάδα. Μια τέτοιου είδους ένταση αναβαθμίζει πάντοτε τη στρατηγική αξία και το ρόλο της Τουρκίας και δεν είναι προς το συμφέρον της χώρας μας. Η Ελλάδα πρέπει να υποστηρίζει σταθερά την αποκλιμάκωση και την αναζήτηση ειρηνικής λύσεως. Οι ιθύνοντες στην Ευρώπη δεν ενθυμήθησαν την Ελληνική Ευρωπαϊκή Προεδρία όταν έσπευδαν στο Κίεβο. Την ενθυμήθησαν όταν εκδηλώθηκε η Ρωσική αντίδραση και όταν θα έπρεπε να στηριχθεί η ακραία κυβέρνηση στο Κίεβο. Γιατί η Ελλάδα να στηρίξει την κυβέρνηση στο Κίεβο; Γιατί, πολύ περισσότερο, ο υπουργός Εξωτερικών να σπεύσει εκεί και να προβεί σε απαράδεκτες δηλώσεις εναντίον της Ρωσίας, υποστηρίζοντας μια κυβέρνηση που δεν έχει τη λαϊκή νομιμοποίηση και κυριαρχείται από ακραία στοιχεία ζηλωτών του Ναζισμού;
Θα πρέπει στην κρίσιμη αυτή φάση η κυβέρνηση και ο υπουργός Εξωτερικών να έχουν πρώτα κατά νου τα συμφέροντα της χώρας και όχι να σπεύδουν να ευθυγραμμίζονται με πολιτικές που καλλιεργούν τον Ψυχρό Πόλεμο στην Ευρώπη και βλάπτουν τα Ελληνικά συμφέροντα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ (Τεύχος 229)
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου